Ayurveda, insanların 5 elementten – hava, ateş, su, toprak ve uzay- oluştuğu inancına dayanan antik bir Hint sağlık sistemidir. İnsanın biçimsel yapısı “Prakriti” olarak adlandırılmıştır ve ayurvedanın temelinde Prakriti’yi dengeleyerek vücuda harmoni getirme fikri yatar.
Bu harmoni ise belirli gıdaları tüketirken diğerlerinden kaçınarak sağlanır. 250’den fazla bitki bu sistemin bir parçası olsa da zencefil, hint fesleğeni, tarçın, hindistan cevizi, kakule, triphala, gotu kola gibi bitkiler ayurvedik bir diyetin en temel parçaları olarak bilinir.
Hindistan gibi çay tüketiminin çok önemli olduğu bir ülkede de ayurvedanın yansımalarının çaya etkisini görmek pek de şaşırtıcı değildir haliyle. Söz konusu baharatlar, zamanla çay karışımlarında yer almaya başlamıştır.
Ayurvedik çayların temel faydaları arasında ise,
- Enerji artışı
- Metabolizma hızında artış
- Toksinlerden arınma
- Ağrı kesme, tansiyonu dengeleme, ateş düşürme
- Hafıza gerilemesini önleme gibi etkiler olduğu söylenir*
Mesela sıkça rastladığımız chai ve yogi tea bu baharatlı çayların en bilindik örnekleridir. Her ne kadar ikisi genellikle aynı çay olarak algılansa da aslında birbirinden farklılardır, bunu ayırt etmenin yolu ise içindeki baharat miktarına bakmaktır. Bildiğimiz chai, süt ve şeker oranı yüksekken baharat oranı daha az olan bir çay karışımıdır. Bunun yanında yoga tea’de baharat yoğunluğu çok çok fazladır ve çaysız, sütsüz, şekersiz bile servis edilebilir.
Yogi tea’nin temel dört maddesi; kakule, zencefil, karabiber ve tarçındır. Kakule ve zencefilin ruhsal saflığı sağladığına inanılır. Tarçınla beraber bunların kalbe çok iyi geldiği de bazı kaynaklarda belirtilir.*
Yeni başlayanlar için ise çok basit bir yogi tea tarifi:
1.5 – 2 litre kadar suyu kaynatınız ve içine 1.5 yemek kaşığı darıfülfül (long pepper) – bulamadığınız takdirde tüm top karabiber de kullanabilirsiniz), bir yemek kaşığı kakule, 5-6 çubuk tarçın ve 4 dilim de taze, soyulmuş zencefil koyarak uzun bir süre tadını vermesini bekleyiniz. Sonra 1-1.5 yemek kaşığı siyah çay ekleyiniz ve 10 dakikayı geçmeyecek kadar demlenmesini bekleyiniz. Daha sonra tatlandırmak amaçlı arzuladığınız miktarda süt ya da bal ekleyebilirsiniz.
Sağlıklı, huzurlu günler!
*Tıp, botanik bilimi gibi dallarda uzman olmadığımı belirterek yazdığım bilgilerin çeşitli kaynaklardan derlendiğini belirtmek isterim. Daha fazla bilgi için bir uzmana danışmanızı öneririm.
Artık kimse bana cadı diyemez – Yaptığım şeyin meşru adı ‘Ayurvedik Çay’ imiş. Teşekkürler TeapoTea!